Οι θάνατοι συνεχίζονται -και ούτε μονόστηλα δεν γίνονται πια. Η απαγορευτική πολιτική, υπ' αυτήν ακριβώς την έννοια, έχει αποτύχει παταγωδώς -αν, όπως είναι εύλογο και λογικό, ως μέτρο επιτυχίας κάθε πολιτικής λάβουμε τα αποτελέσματα που (μπορεί να) δημιουργεί.
Η συζήτηση είναι παλιά, γίνεται και ξαναγίνεται, αλλά αφορμή αυτής της εγγραφής στάθηκε η ενδιαφέρουσα συζήτηση που άνοιξε η κάτι παραπάνω από ενδιαφέρουσα εγγραφή (ελληνιστί: post) του bioanni στην "Καλύβα ψιλά στο βουνό" (που επεκτάθηκε και αλλού) συν το γεγονός ότι σήμερα και αύριο στην Πανεπιστημιούπολη πραγματοποιείται το 3ο κανναβικό αντιαπαγορευτικό φεστιβάλ με κεντρικό σύνθημα: "Απαγορεύστε τις απαγορεύσεις" (για περισσότερες πληροφορίες στο http://www.myspace.com/iliosporoi).
Με αφορμή όλα τούτα, τα "Λεξίδια" παρουσιάζουν τις σκέψεις τους υπέρ της αντιαπαγορευτικής αντίληψης η οποία αποτελεί σαφή πολιτική θέση που ξεκινά από:
- Λόγους αρχής: έναντι του νόμου, των θεσμοθετημένων κανόνων συμβίωσης, ο καθένας δικαιούται να διαθέτει τον εαυτό του όπως θέλει -επομένως, δικαιούται (ακραίο δικαίωμα) ακόμη και να τον καταστρέφει- η δε ελευθερία του κάθε ατόμου σταματά εκεί ακριβώς που αρχίζει η ελευθερία του άλλου -επομένως, δεν είναι νοητό να ποινικοποιείται η (ενδεχομένως αυτοκαταστροφική) χρήση αλλά μόνον οι όποιες συνέπειες ενδέχεται να έχει έναντι άλλων ατόμων και του κοινωνικού συνόλου γενικά, π.χ. πρόκληση ατυχήματος υπό την επήρεια ψυχοτρόπων ουσιών
- Βαθύτατα πολιτικούς λόγους: όσο οι ουσίες ("σκληρές" και "μαλακές", λιγότερο, περισσότερο ή καθόλου εξαρτησιογόνες) είναι παράνομες, εκείνος (ο μόνος, ουσιαστικά) που μπορεί να ευνοηθεί είναι ο έμπορος, το κύκλωμα εμπορίας συνολικά και παγκοσμίως -που παραμυθιάζει παιδιά (εκμεταλλευόμενο την παρανομία), που διαφθείρει συνειδήσεις (εκμεταλλευόμενο την παρανομία), που πλουτίζει (εκμεταλλευόμενο την παρανομία), και που, ξεπλένοντας τα έσοδα από το εμπόριο δρόγας μέσω επιχειρήσεων βιτρίνας, εισφέρει "καθαρό" ζεστό χρήμα στη νόμιμη οικονομική ζωή -χρηματιστηριακή, τραπεζική, επιχειρηματική δραστηριότητα- με αποτέλεσμα να αποκτά οικονομική και πολιτική ισχύ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αυτή η τοποθέτηση δεν αποτελεί θέση υπέρ της μιας ή της άλλης ουσίας -ούτε θα μπορούσε, ούτε ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο. Η αντιαπαγορευτική αντίληψη ούτε πηγάζει ούτε πρέπει να δημιουργεί την αίσθηση ότι πηγάζει από τις -απ' όσο μπορώ να κρίνω, επιστημονικά πειστικές- αντιλήψεις για τα λιγότερο επικίνδυνα χαρακτηριστικά μιας οποιασδήποτε ουσίας έναντι όποια άλλης: της κάνναβης έναντι του αλκοόλ, εν προκειμένω. Το ζητούμενο δεν είναι η νομιμοποίηση κάποιας ουσίας. Κάτι τέτοιο, ως πολιτική διεκδίκηση, θα στένευε τον ορίζοντα της υπόθεσης και επιπλέον θα επέτρεπε (ή, απλώς, θα διευκόλυνε) να ταυτιστεί μια πολιτική αντίληψη με τη χρήση ουσιών. Και όσο και αν υποστηρίζει κανείς πως η χρήση ουσιών συνιστά ελεύθερη επιλογή και ότι αποτελεί δικαίωμα, πολιτικά κάθε άλλο παρά συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος ταυτίσεων τέτοιων που αντικειμενικότατα να δυσχεραίνουν το πολιτικό ζητούμενο -εδώ εντοπίζεται η διαφωνία των "Λεξιδίων" ως προς το ότι το αντιαπαγορευτικό φεστιβάλ αυτοαποκαλείται και "κανναβικό" [1].
Η θέση υπέρ της αποποινικοποίησης των ουσιών, προφανέστατα δημιουργεί μερικά μεγάλα και ουσιώδη προβλήματα: πώς θα διατίθενται οι ουσίες; πώς θα αντιμετωπιστεί το κοινωνικό πρόβλημα της κατάχρησης και της εξάρτησης ειδικά στις νεότερες ηλικίες; Χωρίς διάθεση προβολής μαγικών και μοναδικών λύσεων, και παίρνοντας ως δεδομένο ότι αρκετοί άνθρωποι θα θέλουν να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν ουσίες (συνήθεια πανάρχαιη για την κρίση της οποίας θα πρέπει να θυμόμαστε τη διάκριση ανάμεσα στη χρήση και την, καθημερινή μάλιστα, κατάχρηση), ο γράφων αναλογίζεται και ισχυρίζεται ότι:
- σε αυτό το πεδίο έχει νόημα ο -με επιστημονικά-ιατρικά κριτήρια- διαχωρισμός των ουσιών σε "σκληρά" και "μαλακά" (εξαρτησιογόνα και μη) ώστε να θεσμοθετηθεί ελεύθερη εμπορική διάθεση των δεύτερων με τους περιορισμούς που ισχύουν και σήμερα όσον αφορά τη διάθεση προϊόντων σε ανήλικους και ελεγχόμενη διάθεση των πρώτων από εγκεκριμένα σημεία πώλησης που να διασφαλίζουν ταυτόχρονη σύνδεση με ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (και ψυχολογική υποστήριξη), εφόσον αυτές απαιτούνται. Η επιλογή μιας τέτοιας λύσης, προφανώς προϋποθέτει την ύπαρξη διαθέσιμων ποσοτήτων ουσιών και επομένως οδηγεί σε νομιμοποίηση καλλιεργειών/παραγωγής από ιδιώτες και υπό αυστηρό κρατικό έλεγχο -και με βάση σύστημα ποσοστώσεων και επιδοτήσεων; έχει προϋπάρξει- και, φυσικά, σε διεθνή κλίμακα. Αυτό το τελευταίο, η ανάγκη συντονισμένης παγκοσμιοποιημένης λύσης είναι, φρονώ, το πιο αδύναμο σημείο της πρότασης. Πλην όμως, πρέπει κάποια στιγμή να γίνει κατανοητό πως, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με εθνικού βεληνεκούς πολιτικές, ένα παγκόσμιο πρόβλημα που εντείνεται όλο και περισσότερο όσο οι κάθε είδους Ταλιμπάν (παλιότερα ήταν οι Χριστιανοί Φαλαγγίτες του Λιβάνου) ρίχνουν ηρωίνη στην αγορά όποτε χρειάζονται όπλα...
- ο χρήστης εξαρτησιογόνων ουσιών θεωρείται ασθενής -όπως ακριβώς και όποτε γνωμοδοτούν σχετικά οι γιατροί- και ως τέτοιος αντιμετωπίζεται. Επομένως, τα προγράμματα απεξάρτησης (στεγνά, καθαρά, με υποκατάστατα ή ό,τι άλλο), όχι μόνον εξακολουθούν να λειτουργούν αλλά ενισχύονται αποφασιστικά μαζί με όλα τα προληπτικά προγράμματα και τα προγράμματα ενημέρωσης για το τι είναι, πώς δρουν και τι αποτελέσματα έχουν οι δρόγες.
Η θέση υπέρ της αποποινικοποίησης δεν παραβλέπει -κάθε άλλο- ότι η κατάχρηση ουσιών έχει βαθύτερες ψυχολογικές και κοινωνικές αιτίες [2], ότι συνδέεται με την απαξίωση της ζωής σήμερα, με το κλάδεμα των ονείρων και του ψυχισμού των παιδιών που μεγαλώνουμε (ή, που υπήρξαμε), με το κενό και την έλλειψη προοπτικής που βιώνουν/βιώνουμε.
Επομένως, μόνον βαθύτερες αλλαγές στη ζωή του καθενός μας ,πριν και από τις κοινωνικές αλλαγές ενδεχομένως -όπως έγραψε και ο bioannis, "το να καλλιεργείς το ενδιαφέρον για την τέχνη, την συμπόνια, τη συνεργατικότητα, την μετριοπάθεια, την ειρήνη, την ενότητα με τη φύση και τους ανθρώπους όλων των φυλών, είναι η καλύτερη παρακαταθήκη στα παιδιά μας"- αυτά είναι που μπορούν να αντιμετωπίσουν την καταφυγή σε υποκατάστατα ζωής.
Δεδομένου, όμως, ότι αυτή είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που δεν διασφαλίζει, ως τότε, το πώς θα σταματήσουμε να θρηνούμε δεκάδες και εκατοντάδες θύματα, δεκάδες και εκατοντάδες νέα παιδιά, δικά μας παιδιά, η πρόταση για την αποποινικοποίηση φιλοδοξεί να μεταφέρει το πρόβλημα, από τα προαύλια των φυλακών και τις αίθουσες των δικαστηρίων, στο ιατρικό πεδίο και στην ανοιχτή κοινωνία στερώντας -κυρίως αυτό- ζωτικό χώρο από τους πρεζεμπόρους που λυμαίνονται τόσες ζωές. Των πρεζέμπορων που στην πλάτη των εκατοντάδων ζωών που χάνονται, χτίζουν αυτοκρατορίες με οικονομικό τζίρο (και πολιτική, πολιτικότατη ισχύ) μεγαλύτερο από τον τζίρο της βιομηχανίας όπλων -για να μη μιλήσουμε για τα ΑΕΠ κάποιων χωρών...
[1] Μια θέση αρχής: το γεγονός ότι αρκετοί καλλλιτέχνες, πολύ πριν το καλοκαίρι της ψυχεδέλειας (και της CIA: πολύ ενδιαφέρον, πρωτίστως λογοτεχνικά, το "Vineland" του http://www.themodernword.com/pynchon/) είχαν πειραματιστεί με ψυχοτρόπες ουσίες και είχαν δημιουργήσει με αυτές, επ' ουδενί δεν μπορεί να σημαίνει πως οι ουσίες αυτές έχουν αντίστοιχες -δημιουργικές- επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο. Το αντίθετο.
[2] Γράφει ο Octavio Paz στο "Καθένας έχει τον Παράδεισο που αξίζει" (μετάφραση Νίκος Πρατσίνης, εκδόσεις Απόπειρα): "Ο αλκοολισμός είναι μια καταπάτηση των κοινωνικών κανόνων. Τον ανέχονται όμως όλοι, γιατί αποτελεί μια παραβίαση που τους επικυρώνει. Η περίπτωσή του έχει το ανάλογό της στην πορνεία: ούτε ο μέθυσος ούτε η πόρνη ή ο πελάτης της θέτουν σε αμφισβήτηση τους κανόνες που παραβαίνουν. Οι πράξεις τους είναι μια διατάραξη, μια διασάλευση της τάξης και όχι μια κριτική. Αλλά η προσφυγή στα παραισθησιογόνα εξυπονοεί μια άρνηση των κοινωνικών αξιών και συνιστά μια εμμονή, χιμαιρική χωρίς αμφιβολία, δραπέτευσης από τον κόσμο και αυτοτοποθέτησης στο κοινωνικό περιθώριο. Μπορεί λοιπόν κανείς να κατανοήσει την πραγματική αιτία της καταδίκης και της αυστηρότητάς της". Αυτά γράφονται το 1967, το καλοκαίρι της αγάπης -έκτοτε πολλοί λογαριασμοί ανοίξανε καθώς πολλοί κατάλαβαν την αξία του εμπορεύματος -σε χρήμα- για το ίδιο το σύστημα...
Οδηγός πλοήγησης στα "Λεξίδια" από εδώ >>
